nga Sundeep Wislekar
Ne jetojmë në dy botë. Njëra është bota e shpresës. Tjetra është bota e dëshpërimit. Në botën tonë të shpresës, shumë shpejt Interneti do të operojë 10 mijë herë më shpejt se sot. Në këtë botë, një bisturi e re do të presë një qelizë të vetme të gjakut. Modifikimi gjenetik do të mundësojë lindjen e bebeve të modeluara. Në këtë botë, qytetërimi njerëzor do të përhapet në hapësirën jashtëtokësore, detet do të ëmbëlsohen përmes nano-teknologjisë për çkripëzimin dhe bimët sintetike do të thithin dioksidin e karbonit nga atmosfera.
Në botën e dëshpërimit, 10 milionë fëmijë do të vdesin këtë vit dhe çdo vit për shkak të kequshqyerjes dhe mungesës së kujdesit shëndetësor. Në këtë botë, ka 50 milionë refugjatë, 100 milionë të pastrehë dhe 1 miliard banorë getosh. Në botën e dëshpërimit, një miliard njerëz nuk sigurojnë dot ujë të pijshëm. Mbi një miliard e gjysmë jetojnë në errësirë pa energji elektrike.
Prej nesh, ata që jetojnë në botën e shpresës jetojnë në një iluzion se ne mund t’i shpëtojmë botës së dëshpërimit. Ne ndërtojmë gardhe elektrikë në Johanesburg. Ne fshehim getot në Karaçi dhe Kajro. Ne organizojmë shfaqje me lazer në Uan Çai.
Ne nderojmë degët e korporatave në Mumbai dhe organizojmë ceremoni dasmash luksoze në Nju Delhi. Ne ngremë mure të lartë për të mbrojtur vendbanimet tona në Jeruzalem. Ne bllokojmë rrugët jashtë ambasadave tona anekënd botës. Ne besojmë se e mundshmja mund të injorojë të duhurën dhe emri e fama mund të shpërfillin turpin. Ne jetojmë në një iluzion.
Bota në dëshpërim mund të përmbytë botën shpresës. Kur niveli i tij rritet, deti mësyn tokën dhe i shndërron ujërat nëntokësorë në të kripur. Kur një vrimë e zezë zmadhohet, ajo gëlltit të gjitha yjet pranë saj. Ndryshimi i klimës, pandemitë, krimi dhe terrorizmi janë shprehje të ndryshme të të njëjtës sëmundje. Ata demonstrojnë potencialin e botës në dëshpërim për t’u rritur dhe fuqizuar. Barrikadat, muret dhe ushtarët tanë nuk kanë vlerë.
Ndryshimi ndërmjet dy botëve nuk është thjesht e vetëm material. Ai është një ndryshim në konceptet e fuqisë, që rrjedh nga ide kundërthënëse mbi natyrën e njeriut. Është çështje e gatishmërisë sonë për t’u udhëhequr prej busullës morale. Të urtët tanë u përpoqën fort për të folur me urtësi. Ne i stolisim libraritë tona me Analitikën e Konfucit, Etikën e Aristotelit, Vedat, Upanishadet dhe Kuranin e Shenjtë. Por ne i zhytim jetët tona në koprraci, shkëlqim, hipokrizi dhe në një kërkim të verbër për pushtet.
Nuk ka asgjë të gabuar me pushtetin per se. Bota e shpresës drejtohet nga pushteti në vizionin e Bertrand Rasëll. Është aftësia për të arritur qëllimet e dëshiruara. Është kapaciteti për të krijuar, mësuar dhe përparuar. Bota në dëshpërim drejtohet nga pushteti në vizionin e Maks Veberit. Është forca për të detyruar dikë për të bërë çfarë ti dëshiron të bëjnë, përkundër rezistencës së tyre.
Konflikti e ka origjinën në një debat në Kinë më shumë se dy mijë vjet më parë. Një i urtë i quajtur Mencius mëtoi se natyra e njeriut ishte thelbësisht e mirë, si Rusoi shekuj më vonë. Ai u sfidua nga Xunxi, i cili argumentoi se natyra e njeriut ishte thelbësisht e keqe dhe gjeti një ndjekës te Hobsi, ndoca 1800 vjet më vonë. Rasëlli e mori frymëzimin e tij nga Konfuci, Menciusi dhe Ruso. Veberi qe bindur nga Xunxi, Makiaveli dhe Hobsi. Këto dy vizione krijuan dy botët në të cilat ne sot jetojmë.
Ne mund ta përballonim dikotominë për shekuj me radhë, pasi veprimi ishte mjaft i dobët. Luftërat e shekullit të 17-të asgjësuan një të tretën e popullsisë europiane, por shpëtuan mjaft për të ndërtuar një kontinent të ri dhe për të pushtuar pjesën tjetër të botës. Luftërat e shekujve të fundit vranë 100 milionë njerëz, por shpëtuan mjaft për të ndërtuar një planet të ri dhe për të pushtuar hapësirën jashtëtokësore.
Shekulli i 21-të është ndryshe nga e kaluara. Tani ne jetojmë në epokën ku terrori, teknologjia dhe temperatura kanë evoluar në një nivel që nuk njeh kufij mes kombesh. Ne jetojmë në një epokë ku lumenjtë e tërbuar dhe refugjatët e shpërngulur nuk lexojnë kushtetuta. Ne jetojmë në një epokë ku patogjenet nuk njohin patriotizëm. Ne jetojmë në një epoke ku bota jonë e shpresës s’është më e veçuar nga bota në dëshpërim.
Nëse duam që bota në dëshpërim të zmbrapset, ne duhet të sigurohemi që bota e shpresës të zgjerohet. Kjo nënkupton që ne të zbatojmë konceptin e Bertrand Rasëll për pushtetin dhe t’i besojmë shpjegimit të Rusosë mbi natyrën njerëzore. Kjo do të thotë që ne të lejojmë dhembshurinë të zëvendësojë konkurrencën, dialogun të zëvendësojë mosmarrëveshjen, bashkëndarjen të zëvendësojë fshehtësinë dhe zemërgjerësinë të zëvendësojë babëzinë. Kjo do të thotë që ne të gjithë të kemi një ëndërr, një ëndërr për një botë ku çdokush të jetojë në shpresë dhe askush në dëshpërim.
Ideja më e madhe e shekullit të 21-të do të ishte që i gjithë njerëzimi të kishte një ëndërr. Ne duhet të kujtojmë se ëndrrat më të pamundura janë të mundshme. Dikur, një burrë i moshuar shëndetlig kishte ëndërr një komb të pavarur dhe sot India është e çliruar nga zgjedha e huaj. Dikur një predikues kishte ëndërr që biri i një njeriu me ngjyrë dhe biri i një të bardhi do të mund të uleshin në të njëjtën tryezë. Dhe sot, biri i një njeriu me ngjyrë dhe bija e prindërve të bardhë i japin formë së bashku çështjeve të botës së tyre.
Dikur një politikan kishte ëndërr që një populli i duhej forcë e brendshme më shumë sesa një ushtri për t’u mbrojtur. Dhe sot dy vendet më të sigurta të botës janë ato pa armë dhe forca ushtarake.
Qëkur ëndrrat bëhen të vërteta, le të kemi si ëndërr një botë ku nuk ka refugjatë dhe fëmijë të shfrytëzuar. Le të kemi ëndërr një botë ku natyra ushqehet. Le të kemi ëndërr një botë ku shpirti njerëzor është i mbrojtur. Le të kemi ëndërr një botë ku secili ka një rol. Le të kemi ëndërr një botë që është një.
Përktheu: Vehap S. Kola
(Forbes)
No comments:
Post a Comment