Reforma Ligjore, Pak Përparim Ekonomi

Nga Vehap Kola – Albanian Institute of Public Relations

Duke qenë se e drejton vetë këtë vend, natyrshëm z.Berisha është njeriu i parë që u gëzohet lajmeve të mira në Shqipëri. Por njëkohësisht ai mbetet edhe njeriu, që duhet t’i ketë më mirë se kushdo tjetër “këmbët në tokë”, sidomos tani, në kohë bilancesh vjetore.

Duke qenë se e drejton vetë këtë vend, natyrshëm z.Berisha është njeriu i parë që u gëzohet lajmeve të mira në Shqipëri. Por njëkohësisht ai mbetet edhe njeriu, që duhet t’i ketë më mirë se kushdo tjetër “këmbët në tokë”, sidomos tani, në kohë bilancesh vjetore.

Unë e pranoj nevojën e një kryeministri për të qenë i lumtur një ditë në vit. Por kjo nuk ju mjafton të gjithëve.

Duke ju referuar një pritje të dhënë për anëtarët e kabinetit, gazeta e partisë demokratike RD shkruan se “Duke falenderuar të pranishmit (ministra dhe zv.ministra – shen.im) për bashkëpunimin e frytshëm dhe përkushtimin që dëshmuan gjatë vitit që po lëmë pas, kreu i ekzekutivit vlerësoi se 2007 ishte viti më i mirë që vendi ka patur ndonjëherë në aspektin e lirisë dhe sigurisë së qytetarëve dhe zhvillimit ekonomik”.

Një sy i pastërvitur do të mendonte se kjo do të thotë se ministria e brendshme dhe ministria e ekonomisë, tregëtisë dhe energjitikës kanë qenë dikasteret kryesuese në arritjet e qeverisë për këtë vit. Në fakt unë mendoj se z.Berisha me këtë deklaratë ka nënvizuar dy kahjet kryesore ku rreh damari i shqetësimit popullor: siguria dhe situata ekonomike. Dhe duke theksuar një të vërtetë – rritjen e nivelit të sigurisë në përgjithësi – ai ka maskuar në fakt edhe një të pavërtetë: stanjacionin e thellë ekonomik që po kalon vendi. Teknika e komunikimit, e përdorur në këtë rast, është e njohur. Në qoftë se në një listë suksesesh përfshin edhe dështimin, perceptimi mbi dështimin zbutet nga shkëlqimi i sukseseve që bëjnë pjesë në këtë enumeracion. Këtë teknikë e favorizon formati gojor i komunikimit. Por në të shkruar gjërat ndahen shumë më qartë dhe kjo qasje rrezikon të kthehet në boomerang.

E para, është e pamundur që në kushtet e stanjacionit ekonomik botëror për shkak të rritjes së çmimit të energjisë dhe në përgjithësi të burimeve të saj natyrore, një ekonomi mikroskopike, tërësisht e ndërvarur, jo prodhuese dhe pa burime kapitale të rëndësishme si Shqipëria, të shënojë suksese. Në një trup që rrudhet nga mungesa e likideve, një qelizë nuk mund të zgjerohet – veç në rastet kur është tumorale dhe pëson mutacione patologjike thelbësore.

Unë pyes: Në kushtet e rritjes objektive të kostos së çdo produkti për shkak të çmimit më të lartë të energjisë dhe në situatën e mungesës elementare të furnizimit me energji elektrike, me rritjen objektive të kostos së transportit falë rritjes globale të çmimit të hidrokarbureve, në një periudhë kur edhe çmimi i grurit u disafishua për shkak të thatësirës, ju lutem më shpjegoni si ja ka dalë qeveria të shënojë zhvillimin ekonomik më të mirë ndër vite? Ka vetëm një shpjegim: ata që i shkruajnë fjalimet kryeministrit, nuk kanë pikën e mëshirës për të.

Shqipëria ka njohur përparime dhe këto i pranojnë të gjithë ata që mendojnë pozitivisht, nga pozita atdhedashëse. Shqipëria ka njohur një reformë të rëndësishme ligjore, një gjysmë reformë administrative dhe është në pikën që duhet të nisë një reformë ekonomike thelbësore.

Me ndryshimin politik të vitit 2005 dhe zgjidhjen pa trauma të krizës së presidentit këtë vit, Shqipëria ofroi një imazh të ri dhe të përmirësuar për mjedisin ndërkombëtar, i cili është sot në një pikë të lartë të presionit për investime. Indeksi i korrupsionit që zbuloi Transparency International rrezikon ta lëkundë këtë besim, nëse nuk forcohet lufta ndaj korrupsionit dhe nuk përmbushet reforma administrative.

Një qasje tërësisht reformatore duhet të përfshijë sektorët që manaxhojnë burimet natyrore të vendit, në kornizën e reformës së thellë ekonomike, që deri tani ka njohur vetëm një seri ndërhyrjesh fiskale. Por këto ndërhyrje që nisin prej këtij viti të implementohen, nuk janë të qarta as për publikun që do t’u nënshtrohet, as për qeverinë – në lidhje me pasojat që ato do të prodhojnë në tregun e brendshëm. E thënë thjesht, eksperimenti fiskal – tek i cili unë kam besim, sepse besoj ekspertizën e zv.ministrit Florian Mima, duhet të përndiqet me reforma ekonomike zhvillimore.

Eshtë për këtë arsye, që shpresoj shumë që viti 2008 të jetë realisht një vit ndryshe, edhe pse qysh tani e di që do të jetë një vit pa energji, me çmime që rrahin të rriten dhe me një trend ekonomik të stepur.

Nuk më shqetëson papunësia, por mungesa e dëshirës për punë dhe niveli ende shumë i lartë i informalitetit, i cili nuk luftohet me Polici të Punës, por me antikorrupsion brenda kësaj policie.

Madje mua nuk më shqetëson as varfëria, por tendenca për të mos prodhuar instrumenta që të nxjerrin prej saj. Dhe këto instrumenta fillojnë me incentivat për investime të brendshme, duke favorizuar bashkëpunimin e investitorëve të huaj me sipërmarrësit shqiptarë. Këto gjetje arrihen me analiza mbi produktivitetin e mundshëm të çdo njësie vendore, me bashkëveprim ndër-institucional dhe politik, të ngritur mbi një vizion për zhvillimin e ballancuar rajonal.

Kemi lënë pas një vit të vështirë. Kjo është e vërteta. Të tjerat janë punë, që nuk i kemi bërë ende.